Khí chất con người là một đặc tính bẩm sinh, nhưng có thể điều chỉnh được. Nếu con bạn có tính khí khó chịu khi còn nhỏ, bạn có thể điều chỉnh thông qua thái độ và hành vi của mình. Còn điều chỉnh tính khí của trẻ ra sao, cha mẹ cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Hiểu về khí chất của bé
Một vài bé rất dễ chịu. Cha mẹ có thể đoán trước được bé sẽ hành xử như thế nào, bé điềm tĩnh và tiếp cận với hầu hết những trải nghiệm mới với một sự lạc quan, tích cực. Những đứa bé khác thì lại khó chịu hơn nhiều, khó có thể biết những cảm xúc của bé. Đó được xem là tính khí – một đặc tính bẩm sinh – hay còn gọi là khí chất con người.
Một khi cha mẹ nhận ra rằng hành vi của bé, ở một chừng mực nào đó, là do khí chất bẩm sinh và ngoài tầm kiểm soát của bé, cha mẹ sẽ hiểu và kiên nhẫn với bé hơn.
Khi tiếp xúc với con, cha mẹ cần cố gắng không phản ứng một cách cảm xúc và bản năng, hãy nghĩ đến tính khí của bé một cách khách quan và điều này sẽ giúp cải thiện mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái đấy.
Chẳng hạn, mặc dù bé có tính khí khó chịu khi còn nhỏ (trước tuổi đến trường), nhưng nếu cha mẹ hiểu và có phản ứng thích hợp thì khi đến tuổi đi học, bé sẽ thay đổi và dễ chịu hơn, dễ dàng hòa đồng với mọi người hơn. Để có được kết quả đó, thái độ và hành vi của cha mẹ đóng vai trò quan trọng trong cách thích nghi và bày tỏ cảm xúc (tức là điều chỉnh khí chất con người của bé).
Tính khí của bé có thể thay đổi phụ thuộc vào cách cư xử của cha mẹ
Ngoài ra, trong thời gian điều chỉnh và những tháng sau đó, cha mẹ nên tránh gán cho bé những từ như “xấu tính” hoặc “khó chịu” nhé. Việc gán cho bé những từ ngữ này sẽ dẫn đến nhiều mặt tiêu cực. Vì không chỉ các thành viên trong gia đình phán xét không đúng về bé, mà bản thân bé còn cảm thấy mình khác biệt với mọi người, điều mà không ai thích cả cha mẹ ạ.
Cách nhìn nhận tiêu cực này có thể gây trở ngại cho những nỗ lực trong việc thay đổi tính khí của bé và ảnh hưởng đến tình cảm giữa các thành viên trong gia đình. Thay vào đó cha mẹ hãy dựa vào những đặc điểm chính góp phần tạo nên khí chất con người để dần dần giúp bé điều chỉnh lại tính khí của mình nhé!
Vậy làm thế nào để thay đổi tính khí của trẻ?
Tính khí của trẻ là một yếu tố bẩm sinh, tuy nhiên, nếu con có tính khí khó chịu, cha mẹ có thể tham khảo một số chiến lược và giải pháp dưới đây để có thể chung sống hòa hợp với bé nhé:
Tạo môi trường trung lập và khách quan về cảm xúc
Trước tiên, cha mẹ nên nhận ra rằng bé có rất nhiều hành vi phản ánh tính khí khó chịu. Vì vậy cha mẹ nên tạo một môi trường trung lập và khách quan về cảm xúc để đối phó với tính khí của bé, cố gắng không phản ứng một cách cảm xúc và bản năng nhé, vì nó sẽ không hiệu quả đâu.
Bên cạnh đó, cha mẹ đừng tự trách bản thân hoặc trách mắng bé và không nên cấm đoán những hành vi cá nhân của bé, vì tính khí là bẩm sinh, có thể bé không cố ý tỏ ra khó khăn hoặc khó chịu đối với mọi người đâu.
Dành sự ưu tiên cho các vấn đề xung quanh bé sẽ đem lại hiệu quả cao trong việc giải quyết các vấn đề về tính khí khó chịu ở bé đấy. Cha mẹ cần nhận biết vấn đề nào quan trọng, đáng được chú ý nhiều hơn và vấn đề nào có thể tạm thời phớt lờ hoặc đưa vào danh sách “đen” những vấn đề không liên quan đến bé.
Xem lại những kỳ vọng của mình
Cha mẹ nên tập trung vào những vấn đề của thời điểm này và đừng bàn những dự định trong tương lai. Xem lại những kỳ vọng của cha mẹ đối với bé, những sở thích và giá trị mà cha mẹ đã thể hiện đồng thời tự đặt câu hỏi liệu những kỳ vọng và hành vi của cha mẹ có thực tế và phù hợp với bé?
Điều quan trọng là khi bé làm đúng một điều gì đó, cha mẹ nên khen thưởng và củng cố những hành vi cụ thể của bé mà cha mẹ thích.
Xem xét lại tính khí của bản thân
Cha mẹ cũng cần xem xét tính khí và hành vi của bản thân, vì đôi khi cách cha mẹ diễn đạt cũng có thể gây khó khăn cho bé đấy.
Do vậy, cha mẹ cần xem xét kỹ và suy nghĩ cách điều chỉnh bản thân để khuyến khích một mối quan hệ phù hợp hơn với con mình nhé.
Dự đoán những tình huống rủi ro
Cha mẹ nên dự đoán những tình huống rủi ro cao sắp xảy ra và cố gắng tránh hoặc giảm thiểu chúng. Cha mẹ cần phải đối mặt với sự thật, chấp nhận những rủi ro vì đó có thể là một ngày hoặc tình huống khó khăn cần được giải quyết theo cách tốt nhất có thể.
Bên cạnh đó, nếu cha mẹ và bé đang xung đột và chưa có hướng giải quyết, cha mẹ hãy tìm cách giảm bớt sự căng thẳng trong mối quan hệ với bé bằng cách lập một lịch trình với một số thời gian cách xa nhau (tránh tiếp xúc).
Khi cần thiết, cha mẹ có thể tìm kiếm sự giúp đỡ của các chuyên gia như bác sĩ nhi khoa hoặc các chuyên gia tâm lý khác về vấn đề hành vi của bé.
Xem thêm:
Cách đối phó với những đặc điểm khí chất con người của trẻ. P1
Cách đối phó với những đặc điểm khí chất con người của trẻ. P2
- Edward L. Schor, MD, FAAP, 2004, Caring for Your School-Age Child Ages 5 to 12, 3th edn, Bantam Books, USA.
- Tips for handling problematic temperament traits. Đọc thêm tại: <http://www.greatschools.org/parenting/behavior-discipline/787-tips-for-handling-problematic-temperament-traits.gs>. [Ngày 5 tháng 2 năm 2015].