Nguyên nhân trẻ nghiện ma túy có rất nhiều, phần lớn nguyên nhân dẫn đến nghiện ma túy là do trẻ căng thẳng, tò mò, muốn dùng thử, hoặc trẻ bị ảnh hưởng từ môi trường sống. Ma túy không chỉ gây nguy hại cho sức khỏe và đời sống của thanh thiếu niên mà còn ảnh hưởng nhiều đến gia đình và cộng đồng.
>> Các cơ sở hỗ trợ điều trị hội chứng cai nghiện ma túy tại Hà Nội
Ma túy là gì?
Có nhiều khái niệm khác nhau về ma túy. Nhưng nhìn nhung, nhắc tới ma túy là nhắc tới các chất có nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp, khi được đưa vào cơ thể (bằng cách tiêm, chích, hút, hít, nhai, nuốt…) nó sẽ làm thay đổi trạng thái ý thức và sinh lý người đó. Nếu trẻ vị thành niên sử dụng ma túy quá nhiều có thể bị nghiện ma túy.
Các loại ma túy
Theo phân loại của CSA (Đạo luật về các chất bị kiểm soát) (Hoa Kỳ) trong cuộc chiến chống lại lạm dụng thuốc, ma túy được phân thành 5 loại dựa trên các tiêu chí: khả năng lạm dụng, sự an toàn, khả năng gây nghiện, có được ứng dụng trong y tế hợp pháp hay không.
| Khả năng lạm dụng | Sử dụng trong y tế | Khả năng phụ thuộc về tâm lý và thể chất nếu lạm dụng thuốc | |
| Loại 1 | Cao | Thuốc không được sử dụng trong y tế ở Hoa Kỳ | Phụ thuộc nặng nề |
| Loại 2 | Cao | Được sử dụng nhưng hạn chế | Phụ thuộc nặng nề |
| Loại 3 | Thấp hơn loại 1 và 2 | Được chấp nhận để sử dụng | Phụ thuộc thể chất vừa phải hoặc thấp, hoặc phụ thuộc tâm lý cao. |
| Loại 4 | Thấp hơn loại 3 | Phụ thuộc ít hơn so với loại 3 | |
| Loại 5 | Thấp hơn loại 4 | Phụ thuộc ít hơn so với loại 4 |
Một số ma túy nguy hiểm trong loại 1 mà phụ huynh cần biết
- Heroin (diacetylmorphine)
- Ma túy giấy LSD (acid Lysergic Diethylamide)
- Cần sa (cannabis, THC)
- Mescaline (peyote)
- Ma túy nước biển (GHB – acid gamma-hydroxybutyric)
- Psilocybin
- Methaqualone (Quaalude)
- Khat (Cathinone)
- Thuốc lắc (MDMA – 3,4-methylenedioxymethamphetamine)
- Muối tắm (3,4-methylenedioxypyrovalerone hoặc MDPV
Nguyên nhân trẻ nghiện ma túy
Nguyên nhân trẻ nghiện ma túy có rất nhiều, dưới đây là một số lý do phổ biến:
- Căng thẳng
- Thiếu thông tin về ma túy và những ảnh hưởng của nó
- Dễ dàng mua được ma túy
- Tò mò, muốn thử
- Bị ảnh hưởng từ môi trường sống (như gia đình, bạn bè, khu xóm, các phương tiện truyền thông…)
- Gia đình có tiền sử lạm dụng chất
- Có một bệnh nào đó, gặp các vấn đề rối loạn sức khỏe tâm thần như trầm cảm, lo âu…
- Có tiền sử chấn thương về tâm lý, như trải qua một tai nạn xe hoặc là nạn nhân của lạm dụng, ngược đãi
- Lòng tự trọng thấp hoặc các kỹ năng đối phó xã hội kém
- Cha mẹ trẻ ít chăm sóc, quan tâm trẻ
- Kết quả học tập của trẻ không như mong đợi
- Trẻ từng sử dụng một chất gây nghiện trước đó (rượu, thuốc lá) nên có khả năng sử dụng các loại chất gây nghiện khác cao hơn.
Nguyên nhân trẻ nghiện ma túy có thể là do căng thẳng, tò mò hoặc ảnh hưởng từ môi trường sống
Tác hại của ma túy đối với thanh thiếu niên
Việc sử dụng cũng như nghiện ma túy ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và đời sống của thanh thiếu niên, cha mẹ cần biết rõ nguyên nhân dẫn đến nghiện ma túy để có cách ngăn chặn kịp thời.
Dưới đây là những tác hại của ma túy đối với thanh thiếu niên:
- Làm giảm khả năng chú ý của trẻ.
- Nhiều khả năng có quan hệ tình dục không an toàn, quan hệ với một người lạ cũng như tham gia vào các hoạt động tình dục khác. Do đó, kéo theo các nguy cơ mang thai, hiếp dâm người khác hoặc bị hiếp dâm và mắc các bệnh lây qua đường tình dục.
- Gây ra hoặc làm nặng thêm các vấn đề về sức khỏe tâm thần như lo âu, trầm cảm, ảo giác. Một số bệnh có thể dẫn đến cái chết do tự tử hoặc giết người.
- Có thể ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan trong cơ thể, như tổn thương não từ thuốc hít, đau tim và đột quỵ từ chất kích thích, ngưng thở từ thuốc an thần. Bất kỳ vấn đề nào trong những vấn đề này đều có thể dẫn tới tử vong.
- Kết quả học tập suy giảm.
- Ảnh hưởng đến các mối quan hệ ở trường và trong gia đình.
- Có thể dẫn đến các hành vi trộm cắp, nói dối nếu không có tiền mua ma túy.
- Có thể làm gia tăng bạo lực ở những người dùng ma túy.
- Nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm (như viêm gan, HIV…) nếu dùng chung bơm kim tiêm.
- Nguy cơ gặp chấn thương và tai nạn sau khi dùng thuốc.