Bệnh xơ nang khi mang thai

Tôi bị bệnh xơ nang và tôi biết nó làm cho thai kỳ trở nên phức tạp hơn. Nhưng bệnh xơ nang khi mang thai có thể gây nguy hiểm ở mức độ nào?

Xơ nang là bệnh rối loạn di truyền nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao. Bệnh gây tổn thương các tuyến ngoại tiết, dẫn đến các bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và thiểu năng tụy ở trẻ nhỏ, viêm phế quản và giãn phế quản mãn tính, vô tinh trùng do tắc nghẽn ở nam giới.

Đối với một người phải sống với căn bệnh xơ nang suốt cả đời như mẹ thì chắc đã phần nào quen những thách thức khó khăn mà căn bệnh mãn tính này gây ra và có lẽ mẹ đã phải rất nỗ lực để vượt qua chúng. Và dù những thách thức này sẽ tăng hơn khi mẹ mang thai nhưng vẫn có nhiều điều mà mẹ và bác sĩ có thể làm để bảo vệ thai nhi an toàn và thành công.

Có thể thách thức đầu tiên của mẹ là phải đạt đủ cân nặng, vì vậy điều quan trọng là mẹ hãy trao đổi với bác sĩ để chắc chắn kiểm soát được cân nặng của mẹ (có thể trao đổi hay gặp thêm chuyên gia dinh dưỡng). Chú ý tới cân nặng của mẹ và sự tăng trưởng của thai nhi – cũng như tất cả các khía cạnh khác khi mang thai – điều đó khiến mẹ có nhiều cuộc thăm khám thường xuyên trước khi sinh hơn so với những bà mẹ khác. Nếu rơi vào trường hợp này, mẹ đừng buồn mà hãy nghĩ thoáng đi, biết đâu mẹ sẽ thấy khá hơn đấy, ví dụ như nghĩ theo hướng: thăm bác sĩ nhiều cũng sẽ là dịp để mẹ lắng nghe con mình và có thêm nhiều kinh nghiệm hơn chẳng hạn. Mẹ có thể bị giới hạn hoạt động và vì mẹ nằm trong nhóm có nguy cơ sinh non cao hơn, nên mẹ cần có thêm các chỉ dẫn khuyến cáo để giảm rủi ro và giúp bảo vệ thai nhi cho tới kỳ sinh nở. Nếu cần thiết, mẹ có thể phải nhập viện để kiểm tra theo định kỳ.

Mẹ và ông xã có thể thực hiện hai loại xét nghiệm để biết rằng mẹ có bị xơ nang hay mang gen xơ nang hay không. Chúng đều an toàn để tiến hành trong thời gian mang thai:

• Xét nghiệp máu
• Dùng tăm bông lấy tế bào bên trong miệng để xét nghiệm.

Những cuộc tư vấn về di truyền (nếu mẹ chưa từng làm xét nghiệm) sẽ hữu ích cho mẹ để xác định thai nhi có nguy cơ bị xơ nang di truyền hay không (hiếm khi nào là không). Nếu ông xã của mẹ không mang gen quy định bệnh xơ nang thì rất ít khả năng trẻ sẽ bị ảnh hưởng (dù có thể trẻ vẫn mang gen trong người). Nếu ông xã có mang thì khoảng 50% thai nhi sẽ bị ảnh hưởng nên mẹ cần làm các xét nghiệm trước khi sinh để đảm bảo. Các xét nghiệm bao gồm như:

• Kỹ thuật sinh thiết gai nhau (còn gọi là CVS). Kiểm tra các mô nhau thai cho các dị tật bẩm sinh và tình trạng bệnh tật do di truyền. Mẹ có thể làm CVS tại tuần 10 tới 12 của thai kỳ.
• Chọc ối (còn gọi là amnio). Kiểm tra nước ối từ túi ối xung quanh bé để xác định dị tật và bệnh tật do di truyền. Mẹ có thể làm xét nghiệm này vào tuần 15 tới 20 của thai kỳ.

Bác sĩ cũng sẽ quan tâm và theo dõi khả năng hô hấp của mẹ, đặc biệt là khi sự tăng kích thước của tử cung sẽ làm phổi ít có chỗ để giãn nở. Mẹ cũng được theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng đường hô hấp. Một số phụ nữ bị các bệnh nặng về phổi có thể gặp tình trạng tệ hơn một tý khi mang thai nhưng chỉ là tạm thời. Nhìn chung thì việc mang thai thường không gây bất cứ ảnh hưởng tiêu cực mang tính lâu dài nào tới căn bệnh xơ nang của mẹ.

Tuy nhiên, phụ nữ bị xơ nang có thể có nguy cơ cao bị tiểu đường thai kỳ, gây tổn thương tới các cơ quan trong cơ thể, bao gồm mạch máu, dây thần kinh, mắt và thận. Tiểu đường phải được điều trị trong quá trình mang thai và sau sinh để đảm bảo sức khỏe của mẹ và bé.

Nếu mẹ bị bệnh xơ nang và đang có ý định mang thai thì hãy trao đổi với bác sĩ cẩn thận nhé. Có thể mẹ sẽ được chăm sóc liên tục trong suốt thời gian mang thai bởi các chuyên gia và bác sĩ có kinh nghiệm điều trị xơ nang.

Mang thai không phải là chuyện dễ dàng và nó chắc chắn sẽ khó khăn hơn cho những bà mẹ bị xơ nang. Nhưng vì tương lai của con trẻ, mọi hi sinh của mẹ đều trở nên vô cùng đáng giá.