Tránh thai khẩn cấp (mà thường là thuốc tránh thai khẩn cấp) là cách phòng tránh mang thai sau khi quan hệ tình dục mà không sử dụng các biện pháp tránh thai. Khi giáo dục giới tính cho con, dạy con cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp hiệu quả là rất cần thiết.
Việc trò chuyện với con bạn, một đứa trẻ đang ở tuổi vị thành niên, về tình dục có thể là một việc khó khăn, cho dù mối quan hệ giữa bạn và con có thân thiết đến đâu đi chăng nữa. Nhưng bỏ qua chuyện này là một điều rất bất lợi cho trẻ. Thanh thiếu niên có nguy cơ mang thai ngoài ý muốn rất lớn, vì trẻ thường ít sử dụng các biện pháp bảo vệ và ít kinh nghiệm về các biện pháp phòng tránh thai. Dạy trẻ cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp hiệu quả và các biện pháp tránh thai khẩn cấp khác để trẻ có thể áp dụng trong những trường hợp thật cần thiết, mẹ nhé.
Ngừa thai khẩn cấp là gì?
Ngừa thai khẩn cấp là cách phòng tránh mang thai sau khi quan hệ tình dục mà không sử dụng các biện pháp tránh thai. Thường được gọi là “viên uống sáng hôm sau” (morning – after pill), thuốc ngừa thai khẩn cấp là viên thuốc hormone, có thể được uống vào bất kỳ thời gian nào trong 120 giờ (5 ngày) sau khi quan hệ tình dục không dùng biện pháp bảo vệ âm đạo, hay bao cao su rách hoặc thủng. Tuy nhiên, thuốc tránh thai khẩn cấp có hiệu quả nhất khi được dùng trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi quan hệ tình dục.
Sử dụng thuốc trong 72 giờ sau khi quan hệ là cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp hiệu quả
Biện pháp ngừa thai khẩn cấp thông dụng nhất là liều 2 viên thuốc tránh thai. Liều thứ nhất phải được uống trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ, liều thứ hai được uống cách liều thứ nhất 12 giờ.
Vòng tránh thai (IUD) đôi khi được sử dụng như một hình thức ngừa thai khẩn cấp. Tuy nhiên, biện pháp này hiếm khi được chỉ định cho thanh thiếu niên.
Thuốc tránh thai khẩn cấp hoạt động như thế nào?
Ở liều cao, hormone estrogen và progesteron có thể ngăn việc mang thai. Các hormone, ở dạng đơn hay dạng kết hợp, được làm thành thuốc viên. Số lượng viên cần uống phụ thuộc vào từng loại thuốc được sử dụng.
Thuốc ngừa thai khẩn cấp ngăn cản việc mang thai bằng 1 trong 2 cách: thuốc ngăn chặn sự rụng trứng, hoặc thay đổi niêm mạc tử cung để trứng thụ tinh không thể bám vào và phát triển. Nếu sự thụ tinh đã xảy ra, thuốc ngừa thai khẩn cấp không có tác dụng cản trở việc mang thai.
Tác dụng phụ có thể xảy ra
Một lượng lớn hormone chứa trong thuốc ngừa thai khẩn cấp có thể gây ra vài tác dụng phụ trong vài ngày, bao gồm buồn nôn, nôn mửa, căng tức ngực và đau đầu. Những tác dụng phụ này thường nhẹ và hầu hết sẽ cải thiện trong vòng 1 đến 2 ngày. Chu kỳ kinh nguyệt cũng có thể bị rối loạn tạm thời sau khi uống thuốc ngừa thai khẩn cấp.
Thuốc tránh thai khẩn cấp có hiệu quả không?
Khoảng 1 hoặc 2 trong 100 phụ nữ sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp vẫn mang thai mặc dù uống thuốc trong vòng 72 tiếng sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Hiệu quả của biện pháp ngừa thai khẩn cấp được xác định khác với hiệu quả của các biện pháp tránh thai khác vì cách sử dụng. Ngừa thai khẩn cấp là biện pháp tránh thai duy nhất được sử dụng sau khi đã quan hệ tình dục không an toàn.
Thuốc ngừa thai khẩn cấp có hiệu quả tốt nhất khi được uống sớm nhất có thể sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Thuốc ngừa thai khẩn cấp không có tác dụng ngừa thai nếu sử dụng trước khi quan hệ tình dục không an toàn.
Vì biện pháp ngừa thai khẩn cấp không hoàn toàn ngừa được tất cả các trường hợp mang thai, các bạn gái trẻ nên nhờ đến sự tư vấn của bác sĩ nếu như đã uống thuốc ngừa thai khẩn cấp nhưng không thấy kinh nguyệt xuất hiện khi đến kỳ.
Biện pháp ngừa thai khẩn cấp không bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm các bệnh lây qua đường tình dục. Thanh thiếu niên phải luôn sử dụng bao cao su khi quan hệ để bảo vệ cơ thể khỏi mắc bệnh lây qua đường tình dục ngay cả khi đã sử dụng biện pháp tránh thai khác.
Mua thuốc tránh thai khẩn cấp ở đâu?
Thuốc tránh thai khẩn cấp có bán tại các nhà thuốc hoặc trung tâm kế hoạch hóa gia đình cho mọi người trên 17 tuổi mà không cần kê toa. Những trẻ dưới 17 tuổi có thể mua khi có sự kê toa của bác sĩ.
Thuốc tránh thai khẩn cấp dành cho đối tượng nào?
Thuốc ngừa thai khẩn cấp không được khuyên dùng như một biện pháp tránh thai thường xuyên. Thuốc này được dành riêng cho những trường hợp khẩn cấp. Nếu trong khi quan hệ tình dục mà bao cao su bị rách hoặc tuột ra, nếu màng chắn âm đạo hoặc mũ chụp cổ tử cung bị trượt khỏi vị trí, hoặc bạn gái quên uống thuốc tránh thai 2 ngày liên tiếp, bạn gái có lẽ cần sử dụng đến thuốc ngừa thai khẩn cấp. Biện pháp này cũng áp dụng cho những bạn gái trẻ bị ép buộc quan hệ tình dục không an toàn.
Biện pháp ngừa thai khẩn cấp không được khuyến cáo cho phụ nữ đã biết mình đang mang thai.
1.Caring for Your Teenager –Emergency Contraception. Đọc thêm tại: <http://reader.aappublications.org/caring-for-your-teenager/248>. [Ngày 22 tháng 8 năm 2015].
2.Emergency Contraception. Đọc thêm tại: <http://kidshealth.org/parent/growth/sexual_health/emergency_contraception.html#>. [Ngày 22 tháng 8 năm 2015].
3.Skills for Educators – Teaching Youth about Emergency Contraception. Đọc thêm tại:<http://recapp.etr.org/recapp/index.cfm?fuseaction=pages.EducatorSkillsDetail&PageID=97>. [Ngày 22 tháng 8 năm 2015].
4.Donald E. Greydanus, MD, FAAP và Philip Bashe (2003). Caring for Your Teenager. Bantam Books. Trang 230 – 231.