Khi nói với con về vấn đề tình dục hay giáo dục giới tính, chắc hẳn nhiều mẹ sẽ cảm thấy rất ngại ngần và không biết mở lời như thế nào. Tuy nhiên, đây lại là một trong những trách nhiệm nuôi dạy con cái rất quan trọng đấy các mẹ ạ!
Hãy cùng mekhonghoanhao tìm hiểu cách giáo dục vấn đề “tế nhị” này như thế nào để tốt nhất cho con các mẹ nhé.
Tình dục là gì
Nên giáo dục giới tính cho trẻ khi nào
Có phải mẹ vẫn nghĩ rằng, tình dục tức là những gì liên quan đến bộ phận sinh dục hoặc quan hệ tình dục, do đó, mẹ hơi e ngại khi nói với trẻ về vấn đề này đúng không! Tuy nhiên, để giáo dục giới tính và dạy con có cái nhìn đúng đắn về vấn đề tình dục, thì trước tiên, ta phải có một định nghĩa đúng “Tình dục là gì?”. Vì ngoài phạm vi như đã nói ở trên, thì tình dục còn liên quan đến vấn đề tâm trí và toàn bộ cơ thể nữa. Tình dục cũng được định hình bởi giá trị, thái độ, hành vi, thay đổi thể chất, niềm tin, cảm xúc, tính cách và tinh thần của một người. Tình dục còn chịu ảnh hưởng và tác động bởi những khía cạnh văn hóa, chính trị, pháp luật và khía cạnh triết lý trong cuộc sống. Hoặc nó có thể liên quan đến các vấn đề đạo đức, tôn giáo và tín ngưỡng.
Đối với các bé trong những năm cuối của giai đoạn trẻ 5 -12 tuổi, khi bắt đầu bước vào giai đoạn dậy thì, đa số trẻ sẽ có những mối quan tâm về tình dục. Mẹ đừng lo lắng và sợ rằng khi nói đến vấn đề tình dục trẻ sẽ nghĩ đến chuyện quan hệ tình dục nhé. Suy nghĩ này không đúng đâu, và nó sẽ ảnh hưởng đến sự truyền đạt kiến thức giữa cha mẹ và trẻ đấy. Theo các chuyên gia tâm lý, khi bước vào độ tuổi dậy thì, trẻ thường quan tâm đến việc mình có sức hấp dẫn với bạn khác giới không, và việc tìm kiếm, giữ một người bạn trai/bạn gái sẽ quan trọng hơn việc quan tâm đến các hành động tình dục.
Những mối lo lắng của cha mẹ về tình dục đối với trẻ
Mặc dù đa số cha mẹ đều nghĩ bản thân nên có trách nhiệm giáo dục giới tính và cung cấp các kiến thức về giới tính cho trẻ, nhưng trong thực tế, chỉ một nửa ông bố, bà mẹ cung cấp cho trẻ những thông tin về vấn đề này.
Thảo luận về các vấn đề tình dục với trẻ là một trong những trách nhiệm nuôi dạy con cái quan trọng nhất của các bậc cha mẹ. Tuy nhiên, nhiều cha mẹ lại cảm thấy không thoải mái với chủ đề này. Nguyên nhân chủ yếu là vì cha mẹ thường lo lắng việc thảo luận với trẻ về vấn đề tình dục và sinh sản sẽ khuyến khích trẻ có hành vi tình dục sớm (trẻ có thể hiểu lầm rằng cha mẹ cho phép và khuyến khích trẻ có những hành vi này).
Cha mẹ thường lo lắng nên ít khi giáo dục giới tính cho trẻ sớm
Nhưng trong thực tế, điều đó là ngược lại đấy, nếu trẻ được cung cấp đầy đủ những kiến thức cơ bản về tình dục khi đang hoặc đã trải qua giai đoạn vị thành niên, trẻ sẽ có khả năng trì hoãn hành vi quan hệ tình dục hơn so với những trẻ không được giáo dục về vấn đề này. Bên cạnh đó, những bài học về tình dục cơ bản tại trường không chỉ khuyến khích trẻ kiềm chế tốt hơn mà còn dạy cho trẻ biết cách kiểm soát sinh sản để tránh mang thai ngoài ý muốn và quan hệ tình dục sớm.
Mặc dù hầu hết các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông đều cung cấp những kiến thức về vấn đề tình dục cho trẻ. Tuy nhiên, trẻ 5 -12 tuổi thường thích tìm hiểu vấn đề này từ cha mẹ mình, và đó là một trong những trách nhiệm nuôi dạy con cái quan trọng nhất mà cha mẹ nên thực hiện.
Tại sao phải giáo dục giới tính cho trẻ
Tình dục là một phần quan trọng của sức khỏe và hạnh phúc của một con người. Do vậy, việc giáo dục sức khỏe tình dục là chìa khóa cung cấp cho trẻ những kiến thức và kỹ năng cần thiết để đảm bảo cho sự phát triển lành mạnh.
Nếu chỉ vì e ngại hoặc một lý do nào đấy mà cha mẹ không thực hiện trách nhiệm giáo dục con về vấn đề tình dục, trẻ có thể sẽ tìm hiểu từ những đứa trẻ khác hoặc qua nhiều nguồn thông tin như truyền hình, bài hát, tạp chí, các trang web, qua mạng internet,… và không phải lúc nào những nguồn thông tin này cũng chính xác. Thiếu hiểu biết và không được cha mẹ dạy dỗ, thảo luận về tình dục có thể dẫn trẻ đến với những hậu quả nghiêm trọng như quan hệ tình dục sớm, tổn thương do mắc bệnh lây nhiễm qua đường tình dục hoặc mang thai ngoài ý muốn. Đồng thời, chúng ta cũng sẽ mất đi một cơ hội quan trọng để thảo luận với trẻ về các giá trị liên quan đến giới tính và không hoàn thành nghĩa vụ của một người mẹ, người cha hoàn hảo.
Một trong những nguyên nhân khiến trẻ 5 -12 tuổi gặp phải những rắc rối về tình dục là do không được cung cấp đầy đủ thông tin về vấn đề này. Tự tìm hiểu khiến trẻ có thể tiếp xúc với những thông tin lệch lạc, dẫn đến tình trạng thiếu hiểu biết và những hậu quả không mong muốn.
Cung cấp thông tin về tình dục càng sớm càng tốt
Các chuyên gia tâm lý cho rằng, cha mẹ nên cung cấp các thông tin về tình dục càng sớm càng tốt. Nếu được, cha mẹ nên thường xuyên thảo luận với trẻ và mỗi lần chỉ nên truyền đạt một ít thông tin thôi nhé, vì quá nhiều thông tin cùng lúc sẽ khiến trẻ bị choáng ngợp đấy.
Khi tới tuổi trưởng thành trẻ thường tò mò về những thay đổi của cơ thể mình hoặc bạn bè và sự khác nhau giữa bé trai và bé gái. Cha mẹ có thể bắt đầu bài học giới tính của mình từ khi còn nhỏ bằng cách dạy cho trẻ biết tên của các bộ phận trên cơ thể, hoặc nếu trẻ tò mò sự khác nhau giữa bé trai và bé gái, cha mẹ cũng có thể giải thích cặn kẽ cho trẻ. Càng bắt đầu việc giáo dục giới tính cho con sớm, thì sau này việc giải thích hoặc hướng dẫn những vấn đề tế nhị cho bé sẽ càng thoải mái và tự nhiên hơn.
Nếu chưa bao giờ nói chuyện với trẻ về vấn đề này thì cha mẹ cũng đừng lo lắng nhé, vì không bao giờ là quá muộn để dạy trẻ đâu. Tuy nhiên, một điều quan trọng cha mẹ cần nhớ là khi giáo dục trẻ là phải thực sự cởi mở, sẵn sàng trả lời khi trẻ có thắc mắc.
- Edward L. Schor, MD, FAAP, 2004, Caring for Your School-Age Child Ages 5 to 12, 3th edn, American Academy of Pediatrics, USA. [Ngày 7, tháng 1, năm 2015]
- Talking to kids about sex and sexuality. Đọc thêm tại: <http://www.plannedparenthood.org/parents/talking-to-kids-about-sex-and-sexuality>. [Ngày 6 tháng 1 năm 2015]
- Talking to kids about sex and sexuality (ages 9-12). Đọc thêm tại: <https://www.peelregion.ca/health/sexuality/pdf/info-parents-talk-child-sexuality.pdf >. [Ngày 6 tháng 1 năm 2015]