Khi chuyển từ phổ thông lên học đại học, nhiều trẻ vị thành niên có thể cảm thấy sốc do không quen với môi trường học tập và giáo dục nơi đây. Cha mẹ hãy hướng dẫn, giúp trẻ làm quen và hòa nhập tốt hơn với cuộc sống mới này nhé.
Về mặt lý thuyết, sự chuyển tiếp từ trung học lên đại học không khó khăn bằng những lần chuyển cấp khác. Trừ khi một sinh viên đăng ký học với số lượng môn quá nhiều, ngoài ra thì việc học đại học không khác gì đáng kể so với trước.
Tuy nhiên, điều khác biệt và có thể làm khó các sinh viên năm nhất đó là không khí học tập. Đại học cho trẻ có sự tự quản mà trước giờ chưa từng có. Và nếu trẻ học đại học xa nhà, sẽ không có cha mẹ ở bên canh chừng để đôn thúc việc chuẩn bị bài vở. Hầu hết các sinh viên có sự tự chủ để điều chỉnh việc học của mình nhưng số còn lại có thể sẽ bị cuốn theo vòng xoáy xã hội của cuộc sống sinh viên.
Ngay cả một học sinh vốn đứng đầu lớp ở trường trung học, có thể sẽ cảm thấy sốc sau kỳ thi đầu tiên ở trường đại học. Ở cấp đại học, bài thi sẽ ít hơn, vì thế mỗi điểm số có tầm ảnh hưởng lớn. Tuy nhiên với một vài gợi ý đúng đắn, trẻ hoàn toàn có thể thích nghi nhanh với môi trường học đại học.
Những khác biệt khi học đại học
Nhiều sinh viên, đặc biệt là những bạn mà trong gia đình chưa từng có ai học đại học, sẽ nghĩ rằng đại học cũng giống như trung học, chỉ lớn hơn thôi. Nhưng giữa trung học và đại học lại có nhiều điểm khác biệt lớn. Nhiều sinh viên có thành thích không tốt ở trung học nhưng lại thể hiện xuất sắc ở đại học. Số khác không thể thích nghi được với việc học đại học và không học tốt như khi còn học trung học. Những năm đại học sẽ ra sao phụ thuộc nhiều vào bản thân mỗi người.
Để chuẩn bị, các bạn trẻ cần biết những sự khác biệt đó là gì. Mặc dù những yêu cầu học tập và cuộc sống sinh viên sẽ khác nhau phụ thuộc vào trường đại học bạn đang theo học nhưng có một vài điểm khác nhau cơ bản trong tất cả các trường hợp. Dưới đây là một vài điểm khác biệt giữa đại học và trung học:
Khác ở cách bạn được đối xử khi học đại học
Ở ngưỡng tuổi 18, bạn sẽ được đối xử như người trưởng thành, bởi vì bạn sẽ trở thành một người trưởng thành. Với tư cách là một người trưởng thành, bạn sẽ phải đảm bảo mình làm những việc nên làm, sẽ chịu trách nhiệm cho cách sống của mình và phải đáp ứng kỳ vọng lớn hơn từ những người xung quanh.
Khác ở cấu trúc học tập
Nhìn chung, có ít luật lệ và quy định được áp đặt hơn khi bạn học đại học. Bạn được kỳ vọng sẽ tự lập ra và làm theo thời gian biểu của riêng mình, cũng như tự theo dõi tất cả công việc của bản thân. Hầu hết các giảng viên không điểm danh trong lớp học, giảng viên kỳ vọng bạn tự ý thức được việc đến lớp học. Và cho dù bạn có đi học hay không thì đó là trách nhiệm của bạn. Nhiều sinh viên, sau một thời gian ngắn để thích nghi, sẽ cân bằng được được việc học và việc chơi. Những bạn không thích nghi được sẽ khó mà học hết được năm đầu đại học.
Khác ở trách nhiệm đối với bản thân
Ở đại học, bạn sẽ chịu nhiều trách nhiệm cho các quyết định, hành động và cách sống của mình. Đây là một phần của việc làm chủ bản thân. Các giảng viên và những người quản lý sẽ gần như không hà khắc với bạn về vấn đề trang phục, tóc tai hay hành vi ứng xử (trong giới hạn cho phép). Nhưng hãy chuẩn bị để chịu trách nhiệm cho hành vi của mình. Bạn không thể đổ lỗi cho ai khi không thức dậy đúng giờ, không ăn đúng bữa, hay không giặt quần áo.
Khác ở những kỳ vọng người khác dành cho bạn
Người ta sẽ trông đợi nhiều hơn ở bạn và kỳ vọng bạn phát triển theo cách riêng của mình ở giai đoạn học đại học. Ở trường trung học, bạn thường được kỳ vọng hành xử hoặc làm một việc gì đó theo một chuẩn mực tối thiểu. Vài người sẽ kỳ vọng bạn thể hiện tốt hơn ở đại học, để bạn có thể trưởng thành. Bạn cũng bắt đầu nhận ra những tác động tích cực và tiêu cực đến bản thân, đến những người khác và đến thế giới xung quanh mình. Những tác động này có thể làm cho bạn cảm thấy phấn khích lẫn sợ hãi.
Khác ở những môn học
Khi học đại học, bạn sẽ được tự do khám phá nhiều hướng đi và nhiều quyền lợi mà đơn giản là điều đó không có ở trường trung học. Có nhiều môn ngoại ngữ, nghệ thuật và khoa học được dạy ở trường đại học. Những môn như triết học và tôn giáo cũng được dạy ở trường đại học, điều mà hầu như không có trong chương trình phổ thông.
Khác ở phương pháp giảng dạy
Vài môn học sẽ được dạy khác ở trường đại học. Ở trung học, ví dụ như môn lịch sử hầu như học về tên, ngày tháng và địa điểm. Bạn phải học thuộc lòng các sự kiện và con số. Ở đại học, những sự kiện đó gần như không quan trọng bằng lý do tại sao những sự việc và hành động đó lại xảy ra. Ở đại học, môn tiếng Anh, thời gian giảng dạy phần ngữ pháp và phát âm sẽ ít hơn (quan điểm rằng bạn đã nắm vững những phần này), thời gian giảng dạy kỹ năng viết luận sáng tạo và phê bình văn học nhiều hơn. Nếu như bạn học chuyên ngành tự nhiên, bạn sẽ nhận thấy rằng, trong năm 3 và năm 4 đại học, bạn có thể làm những cuộc thí nghiệm của riêng bạn hơn là làm chính xác điều mà mọi người trong lớp đang làm.
Hãy cởi mở để yêu thích một môn học mà bạn vốn ghét khi còn học trung học. 2/3 sinh viên đại học tốt nghiệp chuyên ngành khác so với chuyên ngành đã chọn ban đầu, thường là vì họ đã tìm thấy một môn học cũ nhưng được giảng dạy theo một cách mới mẻ và thú vị hơn.
Khác ở cách học
Nhiều lớp học đại học sẽ được tổ chức khác so với lớp học truyền thống thời trung học. Một số lớp học sẽ là những buổi thuyết trình lớn với nhiều nhóm thảo luận nhỏ. Một số giảng viên sẽ yêu cầu bạn đọc sách, viết luận và thảo luận trên lớp. Đôi khi bạn sẽ có cơ hội đọc sách riêng với giảng viên hoặc thiết kế những dự án nghiên cứu cho riêng mình. Điểm số cũng sẽ khác biệt. Ở một số lớp học đại học sẽ không có gì ngoài những bài kiểm tra tiểu luận. Trong khi ở những lớp học khác, điểm số toàn phần của bạn sẽ được quyết định bởi một bài luận hoặc dự án lớn. Cũng có thể bạn sẽ học một lớp mà trong đó điểm dự án nhóm sẽ là điểm quyết định.
Khác ở mức độ cạnh tranh
Ở trung học, bạn sẽ được cho điểm dựa trên việc bạn có học thuộc hay chưa một số nội dung. Ví dụ, những bài kiểm tra nhằm mục đích chứng tỏ bạn có kiến thức cơ bản ở một vài môn học. Khi học đại học, bạn thường được đánh giá dựa vào việc bạn làm tốt hơn đến mức độ nào so với những bạn cùng lớp, hơn là kiến thức nền cơ bản. Điều này có nghĩa là có sự cạnh tranh lớn hơn cả tỷ lệ một chọi một giữa các sinh viên.
Mỗi một ngày là một ngày mới lạ khi học đại học
Trường trung học là nơi bạn theo học 7 hoặc 8 tiếng mỗi ngày, ít hơn một nửa số ngày trong năm. Nhiều trường đại học được thiết kế để trở thành nhà của bạn, bạn sẽ ăn và ngủ ở đó, thời gian nghỉ ngơi ở đó, kết bạn mới cũng ở đó. Vì thế, trường đại học có nhiều tác động đến cuộc sống của bạn hơn so với trường trung học. Thực tế, đây sẽ là quãng thời gian mà bạn không thể tìm thấy được ở nơi nào khác trong cuộc đời.
1.Transitioning from High School to College Academics. Đọc thêm tại: <http://www.collegeview.com/articles/article/transitioning-from-high-school-to-college-academics>. [Ngày 17 tháng 8 năm 2015].
2.The Big Difference Between High School And College. Đọc thêm tại: <http://www.msun.edu/grants/eoc/transition.htm>. [Ngày 17 tháng 8 năm 2015].
3.Helping your child make the transition from high school to college. Đọc thêm tại: <http://www.360financialliteracy.org/Topics/Paying-for-Education/Preparing-for-College/Helping-your-child-make-the-transition-from-high-school-to-college>. [Ngày 17 tháng 8 năm 2015].
4.Donald E. Greydanus, MD, FAAP và Philip Bashe (2003). Caring for Your Teenager. Bantam Books. Trang 156 – 157.
